Wiadomości
Rok jubileuszy
Trwa rok jubileuszy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika: 20-lecie powstania Akademii Medycznej w Bydgoszczy, 40-lecie połączenia jej z UMK oraz 80-lecie powstania UMK. Garść reminiscencji z obchodów – obiektywem naszego kolegi redakcyjnego Andrzeja Romańskiego widziana. (win)
Bój się i rób!
Z Andżeliką Lorenc i Mają Kaźmierkiewicz oraz Serhiijem Krasnoiarskyim rozmawia Honorata Fajga-Żurańska
Stefan Gierowski – w setną rocznicę urodzin
– Jak już maluję obraz, to po to, żeby zaspokoić moją ciekawość: jak on będzie działał? W jakim stopniu on się zgadza z moim widzeniem? I jeśli uznam, że nastąpiła jakaś zgodność między wyobraźnią a tym obrazem, to wtedy wystawiam go na każdą konfrontację.
Co się stało z demokracją?
Z prof. Bartłomiejem Michalakiem, dziekanem Wydziału Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie UMK, rozmawia Winicjusz Schulz
Detoks internetowy?
Z prof. Magdaleną Mateją z Katedry Komunikacji, Mediów i Dziennikarstwa Instytutu Badań Informacji i Komunikacji Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych UMK rozmawia Winicjusz Schulz
Wielkanoc na stole
Święty Mikołaj i prezenty, pierwsza gwiazdka i choinka oraz barszcz, karp i pierogi przysłoniły nam oczywistą dla naszych przodków prawdę o wyższości Świąt Wielkanocnych nad Świętami Bożego Narodzenia. Kulinarnie świętujemy przede wszystkim Wigilię z jej oryginalnym i niezwykłym menu, które jest jednak pozostałością postu, a więc przeciwieństwa świętowania.
Dieta ketogeniczna
Cztery lat temu omawiałam na łamach „Głosu” ogólnoświatowy ranking modeli odżywiania. W czołówce znalazły się takie diety jak śródziemnomorska, DASH czy fleksitariańska (które niezmiennie polecam), natomiast jedno z ostatnich miejsc rankingu należało do diety ketogenicznej (inaczej zwaną dietą ketogenną lub w skrócie keto).
Czego nie wiemy o początkach Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu?
Wcale mała liczba memuarów i publikacji wspomnieniowych, zarówno tych wymuszonych pytaniami dziennikarzy, jak i tych pisanych z potrzeby serca lub dla rodziny, a później oddanych do druku, pozwala nam coraz dokładniej odtworzyć uwarunkowania społeczne i tło polityczne powstania Uniwersytetu roku 1945.
Na odpowiedzi czeka wiele pytań
Z prof. Janem Kopcewiczem, biologiem, wielokrotnym rektorem UMK, rozmawia Winicjusz Schulz
Lepiej tego nie mów, lepiej tego nie rób!
Z prof. Violettą Wróblewską, dziekan Wydziału Humanistycznego UMK, autorką niedawno wydanej książki Tabu w polskiej bajce ludowej, rozmawia Winicjusz Schulz
Pod ciśnieniem
Z prof. dr. hab. Jackiem Kubicą, kierownikiem Katedry Kardiologii i Chorób Wewnętrznych na Wydziale Lekarskim, o nadciśnieniu tętniczym, jego rodzajach, przyczynach, skutkach, zagrożeniu dla zdrowia i życia oraz leczeniu rozmawia Tomasz Ossowski
Człowiek, nauka i sztuka
Przed nauką była… sztuka. To jedna z najstarszych form ludzkiego zachowania. Proces naukowy opracowujący i sprawdzający hipotezy poprzez gromadzenie informacji powstał niemal jako odnoga sztuki około zaledwie (jak na czas historii ludzkości) 500 lat temu.
Studia i rower
Na Wydziale Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMK utworzono nowe studia podyplomowe – w zakresie polityki rowerowej i planowania ruchu rowerowego.
Ambasador Austro-Węgier w Toruniu
W grudniu zeszłego już roku kilka dni spędził w Toruniu Robert Makłowicz. Osoby nie trzeba chyba nikomu przedstawiać, ale… Jak zawsze, gdy mowa o Robercie, przypominają się niezliczone anegdoty, którymi on sam sypie jak z rękawa.
Imponująca przeszłość naszego miasta
Z prof. Michałem Białkowskim, Pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Torunia ds. Dziedzictwa Kulturowego i Przewodniczącym Rady Dziedzictwa Kulturowego Torunia, rozmawia dr Marcin Lutomierski
Ewolucja, rewolucja...
Z prof. dr. hab. Andrzejem Tretynem, rektorem UMK, rozmawia Winicjusz Schulz
Aż głowa boli
Z dr hab. Magdaleną Nowaczewską, prof. UMK, specjalistką neurologiem z Katedry Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej na Wydziale Lekarskim, o przyczynach, objawach i leczeniu migreny rozmawia Tomasz Ossowski
Zosia z cmentarza odrzuconych
Pień w gminie Dąbrowa Chełmińska – o tamtejszych odkryciach archeologów z UMK już w „Głosie” pisaliśmy. Mijają lata, i choć naukowcy już wiele ustalili, wciąż wydaje się, że pytań i zagadek jest więcej niż pewnych odpowiedzi.
Za co kochamy Zbigniewa Herberta? – w stulecie urodzin Poety
Niech pochwalona będzie Twoja kołyska
(Zbigniew Herbert, Do Henryka Elzenberga w stulecie Jego urodzin)
Siła różnorodności – triumf życia
Żywe organizmy cechuje zdolność i nieodparta dążność do rozmnażania się. Dotyczy to zarówno jednokomórkowych bakterii, jak i człowieka. To kluczowa cecha życia i podstawowa funkcja organizmu dlatego, że umożliwia trwanie populacji gatunku i zapobiega jego śmierci biologicznej.
I znowu Wigilia…
W tym roku po raz kolejny zdałem sobie sprawę, że zbliżają się święta Bożego Narodzenia i jak co roku poprzedzone są Wigilią. Temat to o tyle istotny, że Wigilia, czyli przeddzień, oczekiwanie i zapowiedź jest tu właściwie ważniejsza niż same święta.
24. JAZZ Od Nowa Festival
Stali bywalcy toruńskiego festiwalu jazzowego, przyzwyczajeni do muzycznej różnorodności oferty programowej wydarzenia, z pewnością nie zawiedli się również ostatnią jego edycją.
Duch i materia
Słyszy się często: w Toruniu wystarczy dobrze wbić łopatę w ziemię, by w okolicach starówki natknąć się na materialne ślady przeszłości miasta. Jednych to cieszy, ale dla inwestorów to istna klątwa. Raz po raz mamy „problemy” z taką bogatą przeszłością. I spory!
Funk – życie, witaminy, naukowe niepokoje…
Wielu wybitnych uczonych pracując poza granicami Polski, dokonywało fundamentalnych odkryć i miało swój udział w kształceniu i inspirowaniu do twórczej aktywności nowych pokoleń ludzi nauki. Należał do tego grona Kazimierz Funk, którego osiągnięcia, stanowiły o przełomie nie tylko w biochemii, ale także szeroko pojętych naukach medycznych. To bowiem twórca nauki o… witaminach, wszechobecnych w naszej codzienności, a jednocześnie nadal, po upływie stu lat, słabo poznanych molekułach wpisanych w fenomen biologii życia.
Miłość do sportu
Z dr. hab. Dominikiem Antonowiczem, prof. UMK z Instytutu Socjologii UMK rozmawia Winicjusz Schulz
Smażyć? Ale na czym?
Smażenie to jedna z podstawowych technik używanych w kuchni i nic w tym dziwnego, bowiem metoda ta nadaje potrawom chrupkość oraz wyjątkowy smak i aromat. Z dietetycznego punktu widzenia smażenie nie powinno być codziennością z uwagi na podwyższanie kaloryczności potraw (np. z produktów panierowanych) oraz zachodzące procesy chemiczne.
Ruskie czy ukraińskie? Jedzenie, historia i polityka
Przez ponad półtora roku razem z ekipą filmową „New Format” kręciliśmy zdjęcia do serialu dokumentalnego Historia kuchni polskiej. Sam projekt i prace przygotowawcze zaczęły się wiele lat temu i są przy tym wynikiem badań, poszukiwań i niezliczonych spotkań, które w Centrum Dziedzictwa Kulinarnego realizujemy już od wielu lat.
Koniec pewnej epoki
W ostatnich miesiącach pożegnaliśmy dwóch wybitnych artystów – muzyków i twórców, którzy mieli ogromny wpływ na rozwój polskiego jazzu i światowego bluesa, czyli gatunków, bez których trudno wyobrazić sobie współczesną muzykę rozrywkową.
Biologia… a studia medyczne
Biologia jest bardzo rozległą dziedziną poznania życia na każdym poziomie jego organizacji, tajemnicy jego początków i trwania zarówno w aspekcie ontogenezy, jak i filogenezy. Znajomość biologii jest z kolei wymogiem na wielu kierunkach studiów niezależnie od tego, czy wynik egzaminu maturalnego z biologii stanowi podstawę procesu rekrutacji, a w sposób szczególny dotyczy to studiów medycznych.
Pułapki lata
Lato to wyczekany czas urlopów, wycieczek i wyjazdów w kraju oraz za granicę. Niestety w miesiącach letnich wzrasta ryzyko zatruć pokarmowych, które skutecznie mogą zepsuć wymarzone wakacje.
Darowizna
W jednym z wcześniejszych numerów „Głosu Uczelni” przyglądaliśmy się problematyce, która w większym lub mniejszym stopniu może dotyczyć każdego z nas, a mianowicie problematyce spadkobrania. Jedną z charakterystycznych cech spadkobrania jest to, że przysporzenie majątkowe następuje nieodpłatnie.
Szczerze o nieszczerości
Z dr Joanną Ulatowską, prof. UMK rozmawia Ewa Walusiak-Bednarek
– Skuteczność ludzkiej identyfikacji kłamstwa jest, jak pokazują badania, bliska poziomu losowości (nieco ponad 50%). Pomimo więc faktu, że kłamstwo jest pewnie tak stare jak sam język, nie wypracowaliśmy sobie żadnych sensownych mechanizmów jego identyfikacji. Nie mamy też raczej żadnego szóstego zmysłu wykrywającego nieszczerość.
Chrzest Mieszka. Historia od kuchni
Emitowany od kilku tygodni w TVP Historia serial dokumentalny „Historia kuchni polskiej” rozpoczęliśmy od chrztu Mieszka. O kuchni i jedzeniu z tych czasów wiemy bardzo mało, mniej więcej tyle, co o samym Mieszku i jego chrzcie.
Patrząc na Miłosza
To nie będzie ani regularny portret pisarza, ani tym bardziej poświęcony mu esej w ścisłym tego słowa znaczeniu. Proponuję coś skromniejszego. Niech struktura tego „czegoś” naśladuje nie do końca skrystalizowaną i uporządkowaną czynność patrzenia na jakiś bardzo złożony fenomen.
Tradycje kupalskie Ukrainy Słobodzkiej
Jednym z największych świąt letnich jest święto Iwana Kupały, a jednocześnie to jedno z najpopularniejszych i najbardziej mistycznych świąt wielu narodów Europy. Od czasów starożytnych świąteczna noc kupalska była symbolem jedności z naturą, niezwykłymi tradycjami i rytuałami.
Gramy razem!
Z rektorem-elektem UMK prof. dr. hab. Andrzejem Tretynem rozmawia Winicjusz Schulz
Pięknie oddany pracy pisarskiej
Z dr Aleksandrą Ziółkowską-Boehm o Melchiorze Wańkowiczu rozmawia dr Marcin Lutomierski
Był sobie wilk, podobno zły
Z dr. hab. inż. Piotrem Sewerniakiem, prof. UMK z Katedry Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMK rozmawia Wojciech Streich
Ciało człowieka
„Hic locus est ubi mortui viveuntes docent” (tu się śmierć na korzyść ludzkości obraca) [maksyma, którą na polecenie Stanisława Augusta umieszczono nad wejściem do Theatrum anatomicum, jednej z polskich szkół lekarskich]
Zapomniane nowalijki
Jedzenie sprzed wieków, przynajmniej to konsumowane przez ludzi zamożnych, wyobrażamy sobie jako góry mięsa, na dodatek obficie polane tłuszczem. Ewentualnie całe garście skwarków i kilka łyżek smalcu lub okrasy na codziennej kaszy czy chlebie biedaków.
Chłopiec i czapla
Z dr. hab. Marcinem Lisieckim, prof. UMK o drugim Oskarze Hayao Miyazakiego i innych anime rozmawia Ewa Walusiak-Bednarek
KLAMRA, czyli o toruńskiej miłości do teatru alternatywnego
Zakończyła się 32. edycja Alternatywnych Spotkań Teatralnych KLAMRA, podczas której deski Akademickiego Centrum Kultury i Sztuki Od Nowa przekształcają się w deski sceny teatralnej.
Tu jest moje miejsce
Z prof. Marią Lewicką – laureatką Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – rozmawia Ewa Walusiak-Bednarek
74 metry kosmosu
Z dr Anną Zarębą – adiunktem w Katedrze Konserwacji-Restauracji Architektury i Rzeźby Wydziału Sztuk Pięknych UMK – rozmawia Winicjusz Schulz
Niedoceniany Kopernik
Mikołaj Kopernik był autorem pierwszych teoretycznych rozpraw ekonomicznych w Polsce, w których wykazał nie tylko negatywne skutki psucia pieniądza oraz zaprezentował program reformy monetarnej, ale również przedstawił oryginalną kruszcową teorię pieniądza oraz sformułował prawo wypierania z obiegu pieniądza lepszego przez pieniądz gorszy.
Polskie ślady we współczesnym Charkowie
W przestrzeni miejskiej Charkowa – jednego z największych miast i czołowych ośrodków kulturalno-naukowych Ukrainy – ku czci Polaków, jak i pamięci niektórych wydarzeń historycznych z nimi związanymi wzniesiono 11 tablic pamiątkowych (schemat 1).
Naturalne antybiotyki
Antybiotyki to substancje, które mają działanie bakteriobójcze oraz bakteriostatyczne, czyli eliminują chorobotwórcze bakterie i hamują ich namnażanie w organizmie. Są niewątpliwie jednym z najważniejszych odkryć XX wieku, ponieważ umożliwiły zwalczanie infekcji, które kiedyś były dla ludzkości śmiertelnym zagrożeniem.
Układ splątany. Kopernik i inni
O przedstawieniu Macieja Wojtyszki w Teatrze im. Wilama Horzycy rozmawiają Artur Duda i Ewa Walusiak-Bednarek
Ogrodnik rocka
Z Markiem Piekarczykiem – wokalistą legendarnej grupy TSA, autorem tekstów, osobowością telewizyjną, gościem ostatniego Koncertu Specjalnego Pamięci Grzegorza Ciechowskiego, który odbył się w ACKiS „Od Nowa” – rozmawia Maurycy Męczekalski
Puszka mocy, tabletka iluzji
Z prof. dr. hab. Michałem Wicińskim, prodziekanem Wydziału Lekarskiego, rozmawia Winicjusz Schulz
Psychologia za kierownicą
Z dr. hab. Adamem Tarnowskim, prof. UMK, dyrektorem Instytutu Psychologii UMK, rozmawia Winicjusz Schulz
Szymborska z perspektywy jubileuszowej
Patronka roku
Mijający rok miał wielu patronów wskazanych przez polski parlament.
U kresu zmęczenia
Z prof. dr. hab. Pawłem Zalewskim, kierownikiem Katedry Fizjologii Wysiłku Fizycznego i Anatomii Funkcjonalnej na Wydziale Nauk o Zdrowiu UMK, o badaniach nad diagnozą i leczeniem zespołu chronicznego zmęczenia rozmawia Tomasz Ossowski
Jak wyglądają, jak smakują i jak pachną Święta Bożego Narodzenia?
Karp w śmietanie z pieczarkami w zupełności wystarczy mi jako świąteczny rarytas na wigilijnym stole, podczas gdy moja córka nie tknie tej potrawy, twierdząc, że jest niejadalna.
Wielkie dzieło – skromni wykonawcy
Chór Akademicki UMK już z powrotem w Toruniu. Powrócił z Nowego Jorku, gdzie w dniach 7–14 listopada 2023 r. brał udział w próbach i koncercie symfonicznym w jednej z najbardziej znanych sal koncertowych świata – Carnegie Hall.
23. JAZZ Od Nowa Festival
Tradycyjnie już początek roku akademickiego zbiegł się ze świętem jazzu na UMK: za nami 23. edycja JAZZ Od Nowa Festival (11–14 października), cztery wieczory wypełnione muzyką jazzową o bardzo zróżnicowanym charakterze, od łagodnego mainstreamu w wykonaniu nestora tego nurtu – Jana Ptaszyna Wróblewskiego, aż do formalnych eksperymentów jednego z głównych przedstawicieli polskiej sceny muzyki improwizowanej – Jerzego Mazzolla.
550th anniversary of Nicolaus Copernicus’ birthday
JOURNAL OF THE NICOLAUS COPERNICUS UNIVERSITY IN TORUŃ
English version
Kopernik na antypodach
Z dr Jolantą Czuczko i mgr Karoliną Komstą-Sławińską rozmawia dr Ewa Walusiak-Bednarek
Działalność publiczna Mikołaja Kopernika
Postać Mikołaja Kopernika, torunianina, obywatela dzielnicy pruskiej Królestwa Polskiego, jednego z geniuszy myśli ludzkiej, kojarzy nam się przede wszystkim z twórcą teorii heliocentrycznej w astronomii.
Kopernik a Krzyżacy
Stosunek Mikołaja Kopernika do Zakonu Krzyżackiego budził od dawna zainteresowanie historyków zarówno polskich jak i niemieckich.
Mikołaj Kopernik – autor pierwszych rozpraw ekonomicznych w Polsce
Mikołaj Kopernik był nie tylko astronomem, matematykiem, konstruktorem, prawnikiem, lekarzem, tłumaczem literatury klasycznej, duchownym, kartografem, ale również ekonomistą i działaczem gospodarczym.
Lekarz Mikołaj Kopernik
Kopernik nie dokonał żadnego przełomu w medycynie i choć przez ponad 40 lat prowadził praktykę lekarską, to niewiele osób zdaje sobie z tego sprawę. W tym czasie był, co jest równie ciekawe, jedynym lekarzem na Warmii.
Z ziemi włoskiej do polskiej. Pierwsza drukowana książka kucharska, Kallimach i Kopernik
Mikołaj Kopernik po dzieciństwie spędzonym w Toruniu i studiach w Krakowie udał się na dalsze nauki do Włoch. Przebywał w Padwie i Bolonii, dyplom uzyskał w Ferrarze, odwiedził także Rzym.
Muzyka u Mikołaja Kopernika
Lata życia Mikołaja Kopernika to niezwykle interesujący okres historii muzyki. Obejmuje on czasy muzycznego renesansu, który dziś zwykle kojarzymy z głównie z jego dojrzałą postacią, jaką osiągnął w wielogłosowej muzyce wieku XVI.
Gdy patrzę w rozgwieżdżone niebo, to…
Z dr Cecylią Iwaniszewską, pierwszą absolwentką astronomii UMK, rozmawia dr Wojciech Streich
Sukces doceniony
Zawodniczki i zawodnicy spod znaku Gryfa wywalczyli podczas Igrzysk Olimpijskich dziewięć z czternastu medali, jakie w udziale przypadły reprezentacji Polski. Sukces akademickich medalistów został doceniony przez Zarząd Główny Akademickiego Związku Sportowego.